استبداد و خودکامگی در تحلیل قرآن

استبداد به عنوان یک آسیب اجتماعی از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در آغاز به تعریف آسیب اجتماعی و جامعه آسیب زده پرداخته، سپس استبداد و خودکامگی را به عنوان مصداق بارز آسیب اجتماعی معرفی می کند، آن گاه به پیشینه تاریخی استبداد ستیزی اشاره کرده وبر این باور تأکید می کند که به رغم فلسفه سیاسی عدالت گرای اسلام، تاریخ مسلمانان، بیشتر آمیخته با استبداد بوده است. در ادامه به تعریف استبداد در فرهنگ سیاسی می پردازد و واژه های قرآنی معادل آن را - »جبار«، »مستکبر« و »طاغوت« - با استناد به آیات قرآن مورد بحث و بررسی قرار می دهد. عوامل و زمینه های پیدایش خودکامگی از دیدگاه افلاطون، ارسطو، راسل، مارکس، هابز، فروید و اریک فروم مورد بحث قرار گرفته و در تبیین دیدگاه قرآن بر این باور تأکید شده است که عامل پیدایش خودکامگی، اسارت معنوی انسان در چنگال غرایز و کشش های طبیعی است. در ادامه، از شیوه ها و ابزارهای تداوم استبداد همچون تفرقه افکنی، مددگیری از همدستان، خشونت با مخالفان و هویت سازی برای موافقان یاد کرده و جامعه استبداد زده از دیدگاه قرآن را توصیف کرده است. در پایان نیز از پایه های اصولی استبداد ستیزی چون بازپروری شخصیت توحیدی، پرهیز از تندروی، کناره گیری از نظام استبدادی، کنترل اجتماعی، نظارت نهادینه بر حکومت به عنوان مهم ترین راهکارهای مبارزه علیه خودکامگی از دیدگاه قرآن سخن به میان آمده است.